“We hebben een akkoord” met deze woorden opende Premier Alexander De Croo de persconferentie aangaande het akkoord om tegen 2035 het Defensiebudget te verhogen richting de 2%. Het waren voornamelijk regeringspartijen Ecolo en Groen die dwarslagen en het akkoord blokkeerden. Volgens hen moeten we de focus plaatsen op andere uitdagingen zoals klimaatengagementen.

Voor een groot deel hebben deze partijen gelijk, want door de geopolitieke veranderingen van de laatste decennia en de onzekere kenterende veiligheidsomgeving, staan wij net als onze buurlanden voor enorme uitdagingen. Uitdagingen waarvan de uitkomst nog onzeker zijn, denk aan klimaatopwarming, de spanning tussen het westen en het oosten, vluchtelingencrisis, de opmars van drones en cyberwarfare, …

Uitgestelde belofte

De verhoging van het Defensiebudget moet ons dus helpen deze uitdagingen te lijf te gaan. In 2014, op de NAVO-top in Wales, werd samen met de andere lidstaten een akkoord gesloten om tegen 2024 het Defensiebudget te verhogen naar 2% BBP. Al snel bleek dat dit akkoord slechts een lege doos was om onze mede NAVO-bondgenoten te paaien, en zette de onderfinanciering van Defensie zich voort.

In 2020, twee jaar voor de verstreken deadline, bedroeg het Defensiebudget slechts 1,07 van het BBP en nam Regering De Croo eerder deze legislatuur genoegen met een budgetverhoging tot 1,54 tegen 2030.

Door haar flexibiliteit en ‘can do’-mentaliteit, is Belgisch Defensie zeer geliefd binnen NAVO-kringen. Ze is daarnaast steeds bij de eerste om deel te nemen of steun te leveren, maar heeft desondanks doorheen de jaren de naam van ‘freerider’ verworven. Ondanks zeer recente aankopen voldoen de meeste bataljons niet aan de voorwaarden van de NAVO, en hinken we ook op Europees niveau achterop op gebied van capaciteit.

Om als een waardige bondgenoot au serieus genomen te worden moet België een halt toeroepen aan het systematisch inperken van de eigen slagkracht. De verhoging van 2% is geen extra budget voor Defensie, maar een uitgestelde belofte om de systematische besparingen van drie decennialang recht te zetten.

Investeren in de toekomst

Als liberalen strijden we steeds voor een sterk en efficiënt Europa. En dus was het niet abnormaal dat drie decennia geleden, tijdens het tekenen van het verdrag van Maastricht, de droom voor een eengemaakt Europees leger opnieuw werd aangewakkerd. Helaas zien we echter dat dertig jaar nadien er nog steeds geen Europese Defensie bestaat, laat staan een gezamenlijk buitenlands(defensie)beleid, en dat de toestand van ons leger enkel maar schrijnender is geworden. We dienen daarom de switch te maken van een reactief beleid naar een meer proactieve en anticiperende strategie. Doordat zij niet voldoende voorbereid is op de toenemende onzekerheden zal er een grotere betrokkenheid en inzet verwacht worden van Belgische Defensie. 

Het behalen van de 2%-norm is niet enkel voor de aankoop van wapens, vliegtuigen en ‘fancy gadgets’, maar investeren in de toekomst. Terwijl de groene partijen verlangen dat iedere burger investeert in groene energie en renovatie van de woonst, vergeten diezelfde partijen dat Defensie honderden verouderde gebouwen onder haar beheer heeft, vaak met EPC-waardes om van achterover te vallen.

Door het defensiebudget te verhogen naar 2% kunnen we streven naar de integratie van de Belgische industrie in internationale programma's om de industriële en technologische basis van de Europese verdediging ('European Defence Technological and Industrial Base', EDTIB) te versterken, en kan Defensie investeren in groene technologieën en energiebronnen om de milieu uitdagingen aan te gaan en onze logistieke voetafdruk te verkleinen.

Dat er na lang onderhandelen eindelijk de intentie is gekomen om het budget te verhogen naar 2% van het BBP tegen 2035, maakt ons hoopvol en verontrustend ter zelfde tijd. Dit akkoord moet gepaard gaan met een investeringswet die deze verhoging tegen 2035 verankerd opdat wij niet dezelfde koers varen na het akkoord van 2014, en eindigen met een nieuwe lege doos op de stapel.

Het verhogen van het budget zou geen kwestie van goede wil moeten zijn, maar gezond verstand en plichtsbesef.

Nigel Chantrain - Bestuurslid, Jong VLD
Brent Usewils - Internationaal Secretaris en Bestuurslid, Jong VLD
Beide heren schrijven dit opiniestuk in eigen naam.